گزارش «اسکناس» از تبعات حذف خودرو ارزان قیمت سایپا از بازار؛
احتمال بازگشت پراید به خط تولید
گروه صنعت- محمد خادمی: یکی از دلایل افزایش قیمت خودرو در بازار مربوط به خدا حافظی پراید به دلیل رعایت نشدن استانداردهای روز دنیا بود. به گزارش«اسکناس»، طبق گفته کارشناسان خودرو پراید به دلیل فراوانی قطعات پس از فروش و ارزان بودن آن نسبت به دیگر محصولات خودروی خارجی و داخلی به عنوان پرمشتری ترین خودرو دربازار به حساب می آمد، به همین خاطر با اعلام خبر خداحافظی پراید از خط تولید به دلیل رعایت نکردن استاندارد های روز دنیا از سوی سازمان استاندارد و پلیس، این خودرو پر مشتری قیمت نجومی را به خود دید، این در حالی است که سازمان استاندارد چندین سال است تهدیداتی را به کارخانه تولید پراید می کند تا جلو تولید آن را بگیرد و همچنین پلیس راهور نیز با این استدلال اینکه بیشترین مرگ و میر حوادث رانندگی مربوط به پراید است از اهرم جلوگیری از شماره گذاری آن سخن به میان آورد، که این تهدیدات تاکنون محقق نشده است. اما آن سوی مرزهای کشورمان زمانی که خودرو بی کیفیت اعلام می شود، قبل از اینکه به شکل دستوری جلو آن گرفته شود، مردم به عنوان مصرف کننده دست از خرید آن محصول می کشند ؛ البته در این میان برخی معتقدند علت اینکه مصرف کننده ایرانی به سمت این خودروهای بی استاندارد می روند این است که تنوع محصول پایین است و همچنین قیمت مناسب و خدمات پس از فروش آن متناسب با همه اقشارجامعه است. درحال حاضر تولیدکنندگان خودرو کشور تنها در تب و تاب این هستند که بتوانند میزان تولیدات خود را افزایش دهند تا التهاب قیمت خودرو در بازار فروکش کند و از سوی دیگر به تعهدات شان نسبت به پیش فروش خودرو در سال گذشته و سال جاری عمل کنند و مدیران خودروساز کشور بیشتر حرف از تامین بازار خودرو به میان می آورند و کمتر در خصوص کیفیت صحبت می کنند و تمایل دارند همچنان پراید را به خط تولید بازگردانند، برخی در شرایط فعلی کشور موافق تولید پراید هستند و برخی عمر پراید را رو به اتمام می دانند و با طول عمر آن مخالف اند.
چه خودرویی جایگزین پراید شود؟
«احمد نعمت بخش» دبیر انجمن سازندگان خودرو کشور یکی از مخالفان خداحافظی با پراید است، او در این باره به خبرنگار ما گفت:« در کجای دنیا خودرویی تولید می شود که زیر 8هزار دلار قیمت گذاری شده باشد، این که نمی شود عده ای بگویند خودرو سازان داخلی خودرو با به روز ترین آپشن های روز دنیا را بسازند؛ آن وقت قیمت آن هم پایین باشد، اگر می خواهیم پراید را از چرخه تولید خارج کنیم باید خودرویی جایگزین کنیم که از امکانات بهتری برخوردار باشد و باید قیمت آن را افزایش داد، بنابراین با این شرایط فعلی که وجود دارد پراید بهترین خودرو موجود در بازار است.» او افزود:« درحال حاضر کارخانه های تولید خودرو در کشوربسیار پیشرفته هستند و خودروسازان کشور حرفی برای گفتن در بازارهای جهانی دارند، البته نه اینکه بگویم می توانیم با کمپانی های بزرگ رقابت کنیم، اما در منطقه خاورمیانه و برخی از کشور ها حرف برای گفتن داریم.»
قطعات پراید تا ده سال دیگر تولید می شود
طبق آمارهای منتشر شده که به دست خبرنگار ما رسیده است، بیش از 90 درصد قطعات تولید پراید در کشور تولید می شود و تنها 10 رصد این قطعات از آن سوی مرزها به کشور وارد می شود، اما با اعلام توقف تولید پراید قطعات پس از فروش این خودرو نیز با افزایش قیمت مواجه شد، «مازیار بیکلو» دبیر انجمن قطعه سازان خودرو در این خصوص به خبرنگار ما گفت:«طبق قوانین بین الملل بعد از پایان تولید خودرو قطعه سازان باید در مدت زمان 10 سال قطعات خودرو را تولید و توزیع کنند و بعد از این مدت قطعه سازان تولید آن را کاهش دهند، این طور نیست که بگوییم خودرو از چرخه تولید خارج شود و دیگر قطعه برای آن تولید نشود، برای نمونه پیکان چندین سال است تولید نمی شود اما قطعات آن همچنان در بازار موجود است.» او ادامه داد:«طبیعی است که مصرف کننده از خودرو پراید خسته شده باشد و این خودرو برای 20 سال پیش بوده و روز به روز دنیا به سمت تکنولوژی جدید در خودرو می رود، اما اگر به دنبال خودرو جدید هستیم باید قبول کنیم که مواد اولیه خودرو جدید گران است.»
سازمان استاندارد توقف پراید را تعلیق کند
در آخرین روزهای مجلس دهم بود که یک عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی توقف تولید پراید را از مهمترین عوامل گرانی خودرو دانست و از سازمان استاندارد خواست این تصمیم را تعلیق کند تا در مدت زمان مشخصی خط تولید خودروی جایگزین پراید راهاندازی شود. «رمضانعلی سبحانیفر» گفت: در این شرایط به صلاح نبود که سازمان استاندارد تولید خودروی پراید را متوقف کند، این سازمان بعد از سالها از خواب بیدار شده و میگوید که استانداردها رعایت نمی شود این در حالیست که پراید ۲۰ سال است تولید میشود و آدم میکشد. این نماینده مجلس با بیان اینکه توقف خط تولید پراید از عوامل اصلی گران شدن خودرو است، یادآور شد: سازمان استاندارد باید در این سالها خودروسازان را ملزم میکرد که خودروی ارزان قیمت برای قشر کم درآمد تولید شود که جایگزین پراید شود، همانطور که پراید جایگزین پیکان شد. وی افزود: به نظر من در مورد قیمتگذاری نمی توان دستوری برخورد کرد چرا که قیمت خودرو باید توسط عرضه و تقاضا تعیین شود و خودروسازان و مدیران خودروسازی برای کمک به کنترل قیمتها باید تلاش کنند تولید را افزایش دهند. او گفت: در شرایطی که هم تولید پراید متوقف شده، هم واردات به خاطر تحریم انجام نمیشود و هم سایر خودروها به اندازه نیاز وجود ندارد و قیمت ها برای قشر کم درآمد بالاست، متقاضیان خودرو مجبورند به همین میزان خودروهای موجود روی بیاورند که باعث میشود حاشیه سود برای دلالان ایجاد شود و قیمتها بالا برود.
به روز رسانی تولیدات
دیروز نماینده مردم ورزقان در مجلس خواستار بهروزرسانی تولیدات خودروسازیها از نظر کیفی شد. آن طور که ایسنا گزارش داد،«الله وردی دهقانی» گفت:« لازم است کسانی که خودرو ندارند و شرایط خرید خودرو را دارند با قیمت مناسب صاحب خودرو شوند. خودروسازها هم باید تولیداتشان را از نظر کیفی به روز کنند و قیمت خود را با قیمت جهانی متناسب کنند.»
پراید باید برود
اما در این میان برخی معتقد بودند که آشفتگی قیمت خودرو در بازار به ویژه پراید موجب می شود که سازمان استاندارد از موضعش پایین بیاید و اجازه تولید پراید را همچنان بدهد، که نهایتا چند روز پیش معاون نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران به ایسنا گفت: تاکنون مصوبه جدیدی برای ادامه تولید پراید و پژو ۴۰۵ صادر نشده و مصوبه قبلی مبنی بر توقف تولید این دو نوع خودرو لازمالاجراست. «وحید مرندی مقدم»معاون سازمان ملی استاندارد، با بیان اینکه مصوبه شورای عالی استاندارد به قوت خود باقی است، اظهار کرد: این مصوبه برای سازمان استاندارد لازمالاجراست و تاکنون مصوبه دیگری هم در این زمینه صادر نشده است.
شورای عالی استاندارد باید نظر دهد
همچنین یکی دیگر از مسئولان سازمان ملی استاندارد در یک برنامه رادیویی توپ تعیین تکلیف حضور پراید و پژو405 را به زمین شورای عالی استاندارد انداخت، گفت: به طور مستمر گزارشهای خود را به شورایعالی استاندارد ارائه خواهیم کرد هر وقت این مجمع عالی تصمیم بگیرد که بخش دیگری از خودروهای تولید داخل باید از چرخه تولید خارج شود بطور قطع و یقین این تصمیم اجرایی و اطلاع رسانی عمومی هم خواهد شد. «پیمان پیرایش» مدیر کل نظارت بر اجرای استاندارد صنایع فلزی سازمان ملی استاندارد گفت: از سال ۱۳۹۶ با همکاری وزارت صمت و خودروسازان داخلی استانداردهای خودرویی در کشور اولویت بندی شد. در سالهای ۹۶ و ۹۷ تمامی استانداردها بطور کامل اجرایی شد و خودروسازان این استانداردها را اجرا کردند. مدیر کل نظارت بر اجرای استاندارد صنایع فلزی سازمان ملی استاندارد ایران گفت: فاز سوم اجرای استانداردهای خودرویی به بحث تحریمها و تنگناهای در زمینه تأمین قطعات برخورد کرد. وی افزود: این موضوع به شورایعالی استاندارد منعکس شد نه اینکه اجرای استانداردها تعلیق یا اجرای آنها منتفی شود بلکه به دلیل تنگناهای موجود مقرر شد اجرای چند استاندارد معدود موکول شود به وضعیت بازار، واردات قطعات و گزارشهای که سازمان از خودروسازان بصورت مستمر میگیرد. پیرایش اظهارداشت: استانداردهای که اجرا نشد در قابل ۸۵ استانداردی که اجرایی شد تعدادشان خیلی محدود است. سه استاندارد مربوط به خودروهای سواری و چهار استاندارد هم مربوط به خودروهای سنگین بود. مدیر کل نظارت بر اجرای استاندارد صنایع فلزی سازمان ملی استاندارد ایران گفت: پلتفرمهای پراید و پژو بسیار قدیمی است بنابراین اجرای استانداردهای جدید یا بر روی آنها امکان پذیر نیست یا اگر بخواهد اجرا شود نیازمند هزینههای سنگینی است که بطورکلی مقرون به صرفه نخواهد بود. وی افزود: سازمان استاندارد همچنان تاکید دارد بر اجرای این برنامه که از تاریخ ۳۱ خرداد سال ۹۹ تولید پژو ۴۰۵ به استثنایی ۴۰۵ دو گانه سوز فقط برای ناوگان حمل و نقل عمومی و تاکسیها و از اول مرداد ماه سال ۹۹ تولید تمامی خودروهای پراید به استثنایی وانت با توجه به کمبودی که در کشور وجود دارد از چرخه تولید خارج شوند. این رویه به تدریج در خصوص سایر خودروها هم اعمال میشود.
انتشار گزارش کیفی خودروهای داخلی از سر گرفته میشود
با توجه به اینکه بیش از شش ماه است گزارش ارزیابی کیفیت خودروهای داخلی منتشر نشده، دیروز سرپرست دفتر خودرو نیرو محرکه وزارت صمت، از آغاز انتشار منتشر آنها در آینده نزدیک خبر داد. آن طور که ایسنا گزارش داده،«امیر جعفرپور که چند ماهی است سرپرست دفتر خودرو نیرو محرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت شده است، امروز (یکشنبه) از مرکز آزمون آلایندگی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران که به ارزیابی کیفیت و استاندارد خودروهای سواری، خودروهای سنگین و موتورسیکلت میپردازند و تا ۹ ماهه گذشته نیز به صورت ماهانه ارزیابی کیفی خودروهای داخلی را انجام و گزارش آن را منتشر میکرد؛ بازدید کرد. حدود ۹ ماه بود که این گزارشها به دلایل متعدد از سوی وزارت صمت و پس از آن به دلیل کرونا و ... منتشر نشده بود؛ سرپرست دفتر خودرو نیرو محرکه وزارت صنعت امروز با بیان اینکه گزارش کیفیت سنجی خودروها در سال ۹۸ به دلیل کرونا با تاخیر مواجه شده است، اعلام کرد که به زودی انتشار این گزارشها از سر گرفته خواهد شد. تغییرات مدیریتی و برخی دلایل دیگر فرآیندها انتشار این گزارشها را به تاخیر انداخت اما مجددا گزارشهای کیفی خودرو به صورت ماهانه توسط شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد منتشر خواهد شد. همچنین گزارش تجمعی سال ۹۸ نیز به زودی انتشار خواهد یافت.
با افزایش عمق داخلیسازی خودرو، سنتاره کیفی آن افزایش مییابد
وی در رابطه با ملاکهای کسب ستارههای کیفی و در حقیقت ارزیابی خودروها اظهار کرد: همواره در مسیر بهبود شاخصها تلاش شده است. بر این اساس ارزیابیهای متعددی از مشتریان صورت گرفته و دیگر ارزیابی مصرفکننده، ملاک نهایی در تعیین کیفیتسنجی خودروها خواهد بود. علاوه بر این از این پس ملاک کیفی بودن خودروها، ضریب ساخت داخل نیز خواهد بود. بر این اساس هر خودرویی که در عین حفظ کیفیت، نسبت به افزایش عمق ساخت داخل اقدام و موفق به کسب رضایتمندی مشتری شده باشد ستاره بیشتری کسب خواهد کرد.ژ این مقام مسئول در رابطه با سرنوشت اجرای استانداردهای هشتاد و پنج گانه در صنعت خودرو کشور، تصریح کرد: به جز استاندارد آلایندگیها که به دلیل برخی موارد قابلیت اجرایی ندارد اما خودروسازان درصد بالایی را رعایت کردهاند، تمامی استانداردهای هشتاد و پنج گانه اجرا میشود. البته ممکن است تغییر نکردن ظاهر، باعث شود تا مردم متوجه تغییرات خودروها نشوند اما خودروسازان بزرگ کشور موفق به تولید خودرو با استاندارد یورو ۵ شده و بخش عمدهای از تولیدات آنها با همین استاندارد است. سرپرست دفتر خودرو نیرو محرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت در رابطه با الزام ارتقا آلایندگی خودروها از یورو ۴ به یور ۵، گفت: در حالی که طی مدت اخیر فلزات مورد استفاده در کاهش آلایندگیها افزایش قیمت چشمگیری داشته و منجر به توقف برخی خطوط تولید شده است؛ این در حالی است که از سوی دیگر به دلیل عدم توزیع متناسب و کافی سوخت یورو ۵، عملکرد این قطعات گرانبها با مشکل روبرو میشود که البته به دو چندان به ضرر خودروساز خواهد بود؛ چراکه پس از پیمایش کمی، به دلیل عدم تناسب سوخت با قطعات به کار رفته برای بهبود آلایندگیها، قطعه را از کار خواهد انداخت. بنابراین به دلیل اینکه خودرو همچنان مشمول گارانتی شرکت است، شرکت موظف به تعویض این قطعه خواهد شد. وی افزود: ضمن اینکه عدم توزیع سوخت متناسب در جایگاهها برای مشتری هم صرفه ندارد که مسافت زیادی را طی کند تا از یک جایگاه مشخص سوختگیری کند. براساس مصوبه دولت تامین سوخت متناسب باید شش ماه پیش از اعمال استاندارد جدید اجرایی شود اما این قانون حذف شده است.
پراید یک خودرو اقتصادی
جعفرپور در ادامه با اشاره به اتفاقات سال ۹۷ از جمله ممنوعیت واردات خودرو از خرداد ماه، قیمتگذاری خودروها در اوایل بهمن ماه و...، گفت: از آن زمان تاکنون خودروسازها با وجود ضرری که مشمول آن ها شده بود تولید را دنبال کردهاند که امروز شاهد ساخت خودرو با عمق ۹۲.۵ درصد هستیم و بسیاری از مشکلات عرضه حل شده است. تا پایان سال نیز به تعادل عرضه و تقاضا خواهیم رسید. سرپرست دفتر خودرو نیرو محرکه وزارت صمت در پایان با بیان اینکه به پراید به عنوان خودرویی اقتصادی باید افتخار کنیم، اظهار کرد: این خودرو با قیمت ۲۵۰۰ دلاری که ارزشی به مراتب بالاتر از این رقم دارد، باعث افتخار است؛ چرا که در طول بیش از ۳۰ سالی که این خودرو مورد استفاده شده است از ابتدا تاکنون با وجود هزینههای بسیاری که برای خودروساز داشته، بسیار هم تغییر کرده است.
جعفرپور در حین بازدید از مرکز تست شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران ضمن تقدیر از عملکرد این شرکت در حوزه بازرسی انجام ارزیابیهای فروش و خدمات پس از فروش و انجام تست های آلایندگی اعلا کرد: در بحث اهداف و شاخصهای کیفیت در سال ۹۹، ظرف روزهای آتی اهداف و برنامه های کیفیت بر اساس شاخصهای مورد اندازه گیری اعمال خواهد شد که به نسبت سال گذشته سختگیرانهتر بوده و چند شاخص جدید نیز به آن اضافه میشود. ضمن اینکه تنوع در شرایط فروش و تنوع در خدمات پس از فروش نیز برای ما دارای اهمیت بسیاری است.
وی همچنین در مورد عملکرد شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نیز اعلام کردند: تعداد ۳۰ هزار آدیت خودرو در خط تولید مورد بررسی قرار گرفته و همچنین ۳۵۰۰ نمایندگی فروش و خدمات پس از فروش در ۳۵۰ شهر کشور مورد ارزیابی قرار گرفته و بیش از ۲۵۰۰ تست مربوط به تست آلایندگی های خودرو صورت گرفته است.