اسکناس گزارش می دهد؛
برقراری آرامش در بازار سیمان
گروه صنعت و تجارت: با احتمال قطعی یا محدودیت مصرف برق صنایع در فصل تابستان، شاید فرآیند تولید بنگاهها و عرضه محصولات محدود مواجه شود اما یک فعال بازار سیمان از افزایش عرضه سیمان در بورس برای تعادل بخشی به بازار خبر داد.
به گزارش اسکناس، قیمت سیمان با شروع سال جاری در مدار صعودی قرار گرفت. این روند در بعد جهانی هم از فصل دوم سال ۲۰۲۲ مشهود بود. حالا به نظر میرسد بازار ساخت و ساز و بهویژه پروژه مسکن ملی بیش از هر زمانی تحت تأثیر قیمت مصالح قرار دارد. اما آیا بازار سیمان به روند پرنوسان خود ادامه میدهد؟ قیمت سیمان تحت تأثیر بحران انرژی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و تورم جهانی مدتهاست روند رو به رشدی دارد. در ایران نیز روند صعودی نرخ سیمان از اواخر سال گذشته شروع شد و کماکان ادامه دارد. موضوعی که میتواند تأثیر مستقیم روی قیمت سایر مصالح و پیشبرد مهمترین هدف عمرانی دولت، یعنی ساخت مسکن ملی بگذارد.
قیمت سیمان چند؟
گرچه قیمتهای اعلامی وزارت صمت با تغییر چندانی مواجه نبود، اما در بازار آزاد شرایط به گونه دیگری پیش میرود. طبق نرخهای اعلامی وزارت صمت هر پاکت ۵۰ کیلوگرمی سیمان خاکستری تیپ۲ بین ۲۲ هزار و ۵۰۰ تا ۳۰ هزار و ۴۰۰ تومان قیمت دارد. هر پاکت خاکستری تیپ ۱-۳۲۵ نیز در بازه قیمتی ۱۹ هزار و ۹۰۰ تا ۲۸ هزار و ۸۰۰ تومان به فروش میرسد. شرایط بازار اما متفاوتتر از نرخهای دستوری وزارت صمت است. طبق بررسیهای انجامشده اکنون قیمت سیمان سفید ساوه ۴۰ کیلویی در محدوده ۱۰۶ هزار تومان قرار دارد.
سیمان در بازار با چه قیمتی معامله میشود؟
بهای سیمان سفید عرفان مدل SW01 پنج کیلویی نیز ۵۱ هزار و ۵۰۰ تومان به فروش میرسد. نرخ سیمان سیاه اصفهان تیپ ۱ هم پاکتی ۴۶ هزار تومان اعلام شد. قیمت سیمان سفید رومولو دو کیلویی نیز ۲۰ هزار تومان است. همچنین پودر سیمان سفید مدل ss1 با وزن دو کیلوگرم را در بازار با پرداخت ۱۸ هزار تومان میتوان خرید. قیمت سیمان از اواخر بهمن تا ابتدای سال جاری با رشد قابلتوجه ۸۶ درصدی مواجه بود. روندی که تا پایان اردیبهشت ادامه پیدا کرد. همچنین بر اساس اعلامهای قبلی وزارت نیرو قطعی برق صنایع بهزودی شروع میشود. سال گذشته نیز دقیقاً پس از آغاز این قطعیها افت تولید و افزایش قیمت این محصول کلید خورد. موضوعی که احتمالاً در سال جاری هم شاهد آن باشیم. با توجه به تأثیر مستقیم قیمت سیمان بر بازار سایر مصالح، ازجمله بتن، ملات، بلوک سیمانی و … به نظر میرسد، اکنون بازار ساخت و ساز مسکن بیش از هر زمانی تحت تأثیر نرخ مصالح قرار دارد. از سوی دیگر بازار محصولات فولادی، بهویژه میلگرد هم چندان آرام نیست و در ابتدای سال شوک جدیدی به بازار وارد کرد. البته همچنان زمین مهمترین نقش را در تعیین قیمت نهایی املاک و مسکن دارد، اما با توجه به رکود نسبی حاکم بر بخش زمین به نظر میرسد مصالح اکنون نقش بیشتری در حوزه راه و ساختمان دارند. بازار جهانی هم دیگر نمیتواند آخرین یاور و منجی خرید و فروش سیمان در ایران باشد. چراکه در طول دو سال گذشته قیمت مصالح تورم جدیدی در بخش ساختمانسازی کشورهای دیگر ایجاد کرد. در حالی که متوسط نرخ هر تُن سیمان در فصل اول ۲۰۲۲ در محدوده ۱۰۸ دلار قرار داشت، مؤسسه گلوب میانگین قیمتی ۱۳۹ دلاری را برای نیمه دوم سال جاری میلادی پیشبینی کرد. اما آیا ممکن است قیمت سیمان در ایران متفاوتتر از بازارهای جهانی رقم بخورد؟
افزایش عرضه سیمان برای تعادل بخشی به بازار
«نادر غفاری» با بیان اینکه هماکنون هیچ مشکلی در روند تحویل سیمان از سوی کارخانهها به مصرفکنندگان وجود ندارد، اظهار کرد: تداوم عرضههای بالای یک میلیون تن سیمان در بورس کالا بهصورت هفتگی گویای این امر است. وی افزود: در پی اعلام قطعی احتمالی برق صنایع در تابستان و پیشبینی کاهش تولید و محدودیتهای عرضه، شاهد رشد تقاضای خرید سیمان هستیم که خوشبختانه به دلیل تمرکز معاملات سیمان در بورس کالا و شفافیت این معاملات، امکان مدیریت کارآمد این بازار با تعادل بخشی به عرضه و تقاضا میسر است. این تولیدکننده سیمان گفت: در همین راستا روز گذشته بخشی از معاملات سیمان در بورس تایید نشد تا با سیاستگذاری صحیح و استمرار عرضهها، بازار در مسیر تعادل باقی بماند. غفاری درباره برخی شایعات مبنی بر قطعی احتمالی برق صنایع در فصل تابستان امسال بیان کرد: متأسفانه شایعات همواره وجود داشته و خبری از قطعی برق نیست و تنها شاهد کاهش برق برای کمکرسانی به شبکه برق مناطق شهری هستیم. به گفته این فعال بازار سیمان، با توجه به جلسه شب گذشته هیئت مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان و وزیر نیرو مقرر شده هماهنگیهای مطلوبی صورت گیرد که شوکی از ناحیه کاهش احتمالی برق به بازار وارد نشود. وی با تاکید این نکته که متأسفانه شایعه قحطی برق تنشهایی را در بازار ایجاد کرد و عامل افزایش قیمتهای سیمان بود، گفت: به دلیل کاهش احتمالی برق در تابستان امسال، از طریق کاهش برق صنایع، تنها مصرف کارخانهها مدیریت شده است و خبری از قطعی برق آنها نیست. غفاری اعلام کرد: با دستور وزیر نیرو سعی شده همکاریها با صنایع بیشتر شود که با مدیریت تعادل بخشی بازار شوک کمتری را از این ناحیه متحمل شود. این فعال بازار سیمان یادآور شد: با وجود فضاسازی برخی دلالان در بازار، کارخانهها مشکلی در تحویل سیمان به بازار ندارند، کما اینکه تداوم عرضههای بالای یک میلیون تن سیمانیها در بورس کالا بهصورت هفتگی گویای این امر است. وی با اشاره اینکه تداوم کاهش برق صنایع سیمانی تاثیرگذار در بازار خواهد بود، اظهار داشت: با هماهنگی انجمن و وزارت نیرو و دستور مساعد وزیر، پیامدهای قطعی احتمالی برق صنایع کاهش یابد.
هیچ التهابی از سمت عرضه متوجه بازار سیمان نیست
عبدالرضا شیخان با اشاره به مسئله تامین برق فصل تابستان اظهار داشت: با توجه به هماهنگیهای انجام شده به منظور حل مسائل تامین انرژی فصل گرم، شب گذشته جلسهای در وزارت نیرو بین اعضای صنعت برق و انجمن کارفرمایان صنعت سیمان برگزار شد. دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان با اشاره به روابط مثبت وزارت نیرو و صنعت سیمان گفت: یکی از مهمترین محورهای مورد تاکید طرفین در این جلسه، مدیریت مصرف برق با اولویت تامین 5 میلیون تن کلینکر و سیمان در ماه بود. شیخان در تشریح جزئیات محورهای جلسه شب گذشته گفت: انجمن سیمان موظف شد، با هماهنگی وزارت نیرو و مدیران عامل کارخانههای سیمان جهت مدیریت تولید در هر منطقه اقدام کند. وی ادامه داد: در این راستا برگزاری جلسات کارشناسی با حضور مدیران شرکتهای برق منطقهای و مدیران عامل کارخانههای سیمان تحت پوشش هر منطقه در دستور کار است. دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان با اشاره ه نتایج هماهنگی صنعت سیمان و صنعت برق گفت: با توجه به هماهنگی صورت گرفته، مدیریت بازار در دستور کار است و بازار این کالای استراتژیک با هیچ التهابی از سمت عرضه مواجه نخواهد شد. شیخان در پایان گفت: معنای این هماهنگی آن است که انرژی برق لازم برای حفظ تولید سیمان و مدیریت بازار در برنامه مدیریت مصرف این کالا گنجانده شده است.
ادامه تولید بدون برق میسر است؟
مدیرعامل سیمان آبیک گفت: زمانی که کوره شرکتهای سیمانی روشن میشود نزدیک ۴۸ سال طول میکشد که به حرارت لازم برسد. این کورهها پس از روشنشدن باید یک سال مداوم کار کنند. حمید فرمانی با اشاره به هزینههای خرابی کورهها توضیح داد: هر بار خاموش و روشن کردن این کورهها تنشهای حرارتی ایجاد و فرآوردههای نسوز را دچار آسیب میکند. اکنون تعمیر هر ست آجر نسوز کوره ۳۵ میلیارد تومان هزینه میخواهد. تعمیرات نیز حداقل یک سال زمان میبرد. بر این اساس شبانهشدن برق صنایع شدنی نیست. این تصمیم فقط برای کارخانههایی مفید است که میخواهند کلینکرها را آسیاب کنند. این شرکتها هم معمولاً بیش از یک ماه ذخیره ندارند. او درباره دریافت ابلاغیه قطع برق سیمانیها تشریح کرد: هفته گذشته ابلاغیه قطع برق کارخانههای سیمان به دست ما رسید. برای مثال شرکت سیمان آبیک ۸۳ مگاوات برق نیاز دارد. طبق ابلاغیه گفتهاند که از تاریخ ۱۵ خرداد تا ۱۵ شهریور ۱۴۰۱ بهصورت ۲۴ساعته حداگثر ۲۲ مگاوات برق در اختیار ما قرار میدهند. یعنی سیمانیها در طول سه ماه حداکثر میتوانند با یکچهارم ظرفیت خود فعالیت کنند. وی افزود: گرچه این بازه را تا ۱۵ شهریور اعلام کردهاند، اما احتمالاً تا پایان شهریور این شرایط ادامه پیدا کند. درعمل تولیدکنندگان سیمان ظرفیت تولیدی خود را از دست میدهند.
تأثیر خاموشیها روی قیمت برق
فرمانی درباره تأثیر قطعی برق روی قیمت سیمان نیز خاطرنشان کرد: اکنون تقاضا در بازار بالاست. قطعی برق صنایع طبیعتاً منجر به کاهش عرضه میشود. دلالان هم بارها نشان دادهاند که با مدیریت بازار بهخوبی آشنا هستند. بر این اساس پیشبینی میشود قیمت هر کیسه ۵۰ کیلوگرمی سیمان از ماه آینده به ۱۰۰ هزار تومان هم برسد و شرایط سال گذشته تکرار شود. گفتنی است تابستان سال گذشته نیز صنعت سیمان ایران شرایطی مشابه امسال داشت. چنانکه با فرارسیدن روزهای گرم سال برقرسانی به صنایع با اخلال جدی مواجه شد. حتی در آن مقطع برخی از کارخانهها فعالیت خود را متوقف ساختند. این تعطیلیها و البته سوءمدیریت در بازار و دستوریشدن بازار، قیمت سیمان را در هر کیسه ۵۰ کیلوگرمی به ۱۰۰ هزار تومان رساند. امسال نیز به نظر میرسد بهرغم وعدههای دولت برای تغییر شرایط باز هم صنایع کشور، بهویژه سیمانیها باید منتظر تعطیلی مجدد باشند. موضوعی که باعث شد تا قریب به اتفاق فعالان بازار قیمت هر کیسه سیمان ۵۰ کیلوگرمی را برای یک ماه آینده تا ۱۰۰ هزار تومان پیشبینی کنند. با توجه به چرخه تولید سیمان این احتمال وجود دارد که در مدت مورد اشاره برخی واحدها دست از فعالیت بکشند. چراکه اخلال در هر یک از مراحل تولید، کل تولید را متوقف میکند. از سوی دیگر هزینه تعمیر کورههایی که با آجر نسوز ساخته شدهاند، به حدی بالاست که ریسک خرابی هر یک از آنها میلیاردها تومان هزینه روی دست تولیدکننده میگذارد. به نظر میرسد وزارت نیرو تصمیم دارد در صورت حادشدن شرایط و ادامه خاموشیها، صادرات برق به عراق و افغانستان را متوقف کند. از چندی پیش نیز موضوع شبانهشدن برقرسانی به صنایع مطرح شد که این موضوع نیز محلی از اعراب ندارد. زیرا اصولاً این کورهها باید ۲۴ساعته فعال باشند که به درجه حرارت لازم و مرحله تولید برسند.گفتنی است سیمان، یکی از محصولات استراتژیک در پیشبرد طرحهای عمرانی و جزو پارامترهای تعیینکننده در میزان توسعه و عمران کشورهاست. با گسترش طرحهای عمرانی در دولت دهم، ظرفیت تولید سیمان در ایران افزایش یافت، اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و سیاستهای اتخاذشده برای کنترل تورم، ازجمله افزایش نرخ بهره بانکی و هدایت نقدینگی به سوی بانکها، میزان ساختوساز در کشور کاهش یافت و کارخانههای سیمانی با چالش فروش محصولات خود مواجه شدند.