تحولات جدید در حوزه صدور کالا
گروه صنعت و تجارت: از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم یکی از وعده‌هایی که وزارت صمت و متولیان تجاری و صنعتی اعلام کردند رونق تولید و بهبود عملکرد تجارت خارجی بوده است. آغاز به کار دولت سیزدهم همزمان با دوره‌ای بود که به تدریج دنیا از شوک کرونا در حال خارج شدن بود و این فرصت مناسبی برای تجار ایرانی بود که از این فرصت طلایی استفاده کنند. به گزارش «اسکناس»، بنابراین دولت و وزارت صمت تلاش کرد با قول‌هایی مثل لغو پیمان سپاری ارزی فعالان اقتصادی و به ویژه صادرکنندگان را امیدوار کند. هدفگذاری دولت سیزدهم هم تا حدود زیادی در سال 1400 محقق شد و حجم تجارت خارجی از مرز 100 میلیارد دلار تا پایان 12 ماهه سال گذشت. اتاق بازرگانی تهران در جدیدترین گزارش خود به بررسی آمار تجارت خارجی ایران در هشت ماهه ابتدایی ۱۴۰۱ پرداخته است که از رشد ۴.۴ درصدی حکایت دارد. بر اساس براوردهای صورت گرفته تا پایان آبان ماه، میزان صادرات ایران به حدود ۳۲.۴ میلیارد دلار رسیده که رشد ۴.۴ درصدی را نشان می‌دهد. از نظر وزنی نیز ایران بیش از ۷۰ میلیون تن کالا صادر کرده که در این حوزه کاهشی ۱۶ درصدی به ثبت رسیده است. در حوزه واردات نیز تا پایان آبان ماه، واردات حدودا ۳۷ میلیارد دلاری ثبت شده که افزایشی بیش از ۱۵ درصدی را نشان می‌دهد و از نظر وزنی این واردات ۲۳ میلیون تن بوده که کاهشی بیش از ۱۲ درصدی داشته است. وضعیت تجارت در آبان ماه اما کاهشی نسبی را نشان می‌دهد. بر این اساس ارزش واردات نسبت به مهر ماه، کاهشی ۵.۴ درصدی و ارزش صادرات کاهشی ۴.۶ درصدی داشته است. از نظر وزنی اما میزان واردات در قیاس با مهر ماه رشدی ۶.۷ درصدی و در حوزه صادرات کاهشی چهار درصدی به ثبت رسیده است. در میان شرکای تجاری ایران نیز چند تغییر دیده می‌شود. مانند سال‌های گذشته، همچنان چین، اصلی ترین خریدار کالاهای ایران به شمار می‌رود. پس از آن عراق، امارات متحده عربی، ترکیه و هند قرار دارند. در میان مقاصد صادراتی ایران دیگر خبری از افغانستان نیست و هند در این فهرست قرار گرفته است. در میان اصلی‌ترین صادرکنندگان کالا نیز همچنان امارات متحده عربی صدرنشین است. پس از آن چین، ترکیه، هند و آلمان قرار گرفته‌اند. در این حوزه نیز پس از آنکه در ماه‌های قبل، روسیه به عنوان یکی از اصلی‌ترین صادرکنندگان کالا به ایران شناخته شده بود، بار دیگر این جایگاه به آلمان تعلق گرفته است. در میان کالاهای صادراتی ایران، پروپان مایع شده، متانول، بوتان، پلی اتیلن، قیر نفت، اوره، گاز طبیعی مایع شده و شمش آهن و فولاد بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. در میان کالاهای وارداتی نیز ذرت دامی، برنج، گندم، دانه سویا، روغن دانه آفتابگردان، گوشی تلفن همراه، کنجاله و شکر تصفیه نشده در بالای فهرست قرار گرفته‌اند. اما پپیش از این نقشه‌راه ۱۴۰۱ تجارت خارجی کشور مشخص شده بود. در این برنامه قرار است؛ توقف ممنوعیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صادراتی و اعمال عوارض بر مواد خام در دستور کار سیاستگذار قرار بگیرد؛ گذشته از این مشوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صادراتی به سمت دانش‌بنیان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها سوق پیدا کند. در این نقشه‌راه، پایان دادن به نوسانات سینوسی صادرات، امضای توافق‌نامه‌های متعدد، ممانعت از واردات بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رویه نیز دیده می‌شود. این نقشه‌راه سیاست‌هایی نیز برای رفع موانع تجارت دارد. تغییر در روند برگشت ارز صادراتی، تسهیلات گمرکی، تسهیل روادید و ... از جمله مواردی است که برنامه‌ریزی برای آنها به‌منظور مانع‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زدایی تجاری برای آن صورت‌گرفته است. این موضوع را رئیس سازمان توسعه تجارت نیز اعلام کرده و به تشریح نقشه‌راه سال 1401 تجارت کشور پرداخته است. علیرضا پیمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پاک با اشاره به سیاست‌های حمایت از تولید دانش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بنیان، گفت: تلاش داریم در سال۱۴۰۱ مشوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صادراتی را به سمت شرکت‌های دانش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بنیان سوق دهیم. وی با تاکید بر استفاده از شیوه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های نوآورانه در تجارت خارجی، گفت: توسعه فعالیت‌های تجاری در فضای‌مجازی، توسعه صنایع خلاق، استفاده از سامانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های B۲B و فعالیت در حوزه رمزارز و گذار از تجارت سنتی به تجارت مدرن در این مسیر دنبال می‌شود. رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به رشد صادرات خدمات فنی و مهندسی در سال‌گذشته، گفت: در سال۱۴۰۱ نیز به‌دنبال افزایش صادرات این بخش به واسطه قراردادهای جدید هستیم. درحال‌حاضر هدفگذاری ما برای صادرات خدمات فنی و مهندسی بیش از ۲۰میلیارد دلار است. البته اگر منابع صندوق توسعه ملی و همراهی سایر دستگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها لحاظ شود، امسال ۵میلیارد یا ۶میلیارد دلار صادرات این بخش را خواهیم داشت. ما امیدواریم با ادامه این روند به رکورد سال‌های طلایی (۹۲-۹۱) صادرات خدمات فنی و مهندسی برسیم. پیمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پاک افزود: تلاش می‌کنیم پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جذاب اقتصادی در این بخش را معرفی کنیم و از شرکت‌ها در زمینه مسائل تضمینی و حقوقی حمایت کنیم. معاون وزیر صمت با اشاره به توسعه صادرات کالاها با ارزش‌افزوده و جلوگیری از خام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فروشی و توسعه و تکمیل زنجیره ارزش، گفت: ما تلاش کردیم با تغییر ادبیات صادراتی به بازارهای هدف نفوذ کنیم و در تجارت با کشورها، با استفاده از فرصت پلتفرم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و اپلیکیشن‌ها و ارتباط با شبکه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های توزیع و خرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فروشی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها که ارزش‌افزوده بیشتری تولید می‌کنند، سود صادرات را بیشتر کنیم.