قیمت نفت در مدار کاهشی

گروه انرژی- قیمت نفت روز دوشنبه همزمان با اعتراض مردم چین به قوانین سخت‌گیرانه قرنطینه کووید ۱۹، بیش از دو دلار در هر بشکه سقوط کرد و شاخص نفت آمریکا به پایین‌ترین رکورد ۱۱ ماهه رسید. به گزارش اسکناس، بهای معاملات نفت برنت با دو دلار و ۱۶ سنت معادل ۲.۶ درصد کاهش، به ۸۱ دلار و ۴۷ سنت در هر بشکه رسید. نفت برنت اوایل معاملات تا مرز ۸۱ دلار و ۱۶ سنت هم عقب نشینی کرده بود که پایین‌ترین حد از ۱۱ ژانویه بود. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا دو دلار و هشت سنت معادل ۲.۷ درصد کاهش یافت و به ۷۴ دلار و ۲۰ سنت در هر بشکه رسید. شاخص نفت آمریکا تا ۷۳ دلار و ۸۲ سنت هم نزول کرده بود که پایین‌ترین حد از ۲۷ دسامبر سال ۲۰۲۱ بود. هر دو شاخص هفت گذشته به پایین‌ترین رکورد ۱۰ ماهه نزول کرده بودند و برای سومین هفته متوالی کاهش پیدا کرده بودند. نفت برنت هفته گذشته ۴.۶ درصد و وست تگزاس اینترمدیت ۴.۷ درصد کاهش داشت. هیرویوکی کیکوکاوا، مدیرکل تحقیقات شرکت نیسان سکیوریتیز در این باره گفت: علاوه بر نگرانی‌های رو به رشد نسبت به تقاضای ضعیف‌تر برای سوخت در چین به دلیل افزایش موارد ابتلا به کووید ۱۹، ناآرامی سیاسی ناشی از اعتراضات کم‌سابقه به محدودیت‌های سخت گیرانه کرونایی در شانگهای، باعث فروش در بازار شد. وی افزود: پیش‌بینی می‌شود وست تگزاس اینترمدیت به محدوده ۷۰ تا ۷۵ دلار سقوط کند و بازار ممکن است با توجه به نتایج نشست اوپک پلاس و سقف قیمت برای نفت روسیه نوسانی بماند. چین که بزرگترین واردکننده نفت جهان است، به سیاست کووید صفر شی جین پینگ، رئیس جمهور چین پایبند مانده است در حالی که اکثر نقاط جهان بیشتر محدودیت‌ها را برداشته‌اند. در ادامه اعتراضات بر سر محدودیت‌های کرونایی برای سومین روز که در پی یک آتش سوزی مرگبار در غرب چین شکل گرفت و به شهرهای مختلف گسترش پیدا کرده است، صدها معترض یکشنبه شب با پلیس در شانگهای درگیر شدند. موج نافرمانی مدنی در سرزمین اصلی چین از یک دهه پیش که شی جین پینگ به قدرت رسید، بی‌سابقه بوده است و منعکس‌کننده خشم فزاینده نسبت به سیاست کرونا صفر دولت، با گذشت سه سال از زمان آغاز شیوع پاندمی کووید ۱۹ است. تتسو ایموری، مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی ایموری در این باره گفت: بدبینی فزاینده در بازار نفت مشاهده می‌شود و نگرانیها نسبت به تقاضا در چین و عدم وجود سیگنالهای واضح از سوی تولیدکنندگان نفت درباره کاهش بیشتر تولید، تشدید شده است. مگر این که اوپک پلاس با کاهش بیشتر سهمیه تولید موافقت کند یا آمریکا پر کردن ذخایر نفت استراتژیک خود را آغاز کند؛ در غیر این صورت نفت کاهش قیمت بیشتری پیدا خواهد کرد. نشست بعدی وزیران اوپک پلاس که شامل تولیدکنندگان عضو اوپک و متحدانش نظیر روسیه است، چهارم دسامبر (۱۳ آذر) در وین برگزار می‌شود. این گروه در اکتبر موافقت کرد هدف تولید نفت خود را به میزان دو میلیون بشکه در روز تا پایان سال ۲۰۲۳ کاهش دهد. محمد سعدون، نماینده عراق در اوپک اظهار کرد: در نشست دسامبر اوپک پلاس، شرایط و توازن بازار درنظر گرفته می‌شود. سرمایه‌گذاران همچنین به نظاره برنامه غرب برای تعیین سقف قیمت برای نفت روسیه نشسته‌اند. گروه هفت و دیپلمات‌های اتحادیه اروپا با هدف محدود کردن درآمد نفتی مسکو بدون مختل کردن عرضه در بازار جهانی، در حال بحث درباره تعیین سقف قیمت در سطح بین ۶۵ تا ۷۰ دلار در هر بشکه برای صادرات روسیه هستند. اما دیدار نمایندگان دولت‌های اتحادیه اروپا که قرار بود روز جمعه برای بحث درباره این موضوع برگزار شود، لغو شد. دولت‌های اتحادیه اروپا درباره سطح قیمتی که باید به عنوان سقف قیمت برای نفت روسیه تعیین شود، اختلاف نظر دارند. بر اساس گزارش رویترز، مکانیزم سقف قیمت، پنجم دسامبر همزمان با اجرای ممنوعیت واردات دریابرد نفت روسیه به اتحادیه اروپا، فعال خواهد شد.
افزایش وابستگی غرب به خرید سوخت از آسیا
در عین حال جنگ اوکراین، نقش آسیا و خاورمیانه به عنوان فراهم‌کنندگان بزرگ سوخت‌هایی مانند دیزل و بنزین که برای اقتصاد جهانی ضروری هستند را تقویت کرده است. آمریکا و اروپا در تلاش برای قطع وابستگی به فرآورده‌های نفتی روسیه هستند اما با کمبود تامین داخلی روبرو شده‌اند. این وضعیت، فرصت‌هایی را برای ابرپالایشگاه‌هایی که در کشورهایی مانند چین و کویت هستند، فراهم کرده است تا بازار را از سوخت لبریز کنند. اوژن لیندل، مدیر فرآورده‌های پالایشی در شرکت مشاوره FGE در این باره گفت: اروپا و آمریکا با روی برگرداندن از فرآورده‌های نفتی روسیه، وابستگی به واردات سوخت از خاورمیانه و آسیا را افزایش داده‌اند. حمله نظامی روسیه به اوکراین، نابرابری بیشتری بین دو منطقه ایجاد کرده است زیرا کشورهای غربی ظرفیت پالایش را در سال‌های اخیر به میزان قابل توجهی کاهش دادند، در حالی که شرق، به توسعه این ظرفیت پرداخت. پیش‌بینی می‌شود این شکاف افزایش بیشتری پیدا کند؛ طبق برآورد شرکت انرژی ریستاد انرژی، حدود هشت میلیون بشکه در روز ظرفیت پالایش جدید در سه سال آینده راه اندازی می‌شود و آسیا بیشترین ظرفیت و اروپا حداقل ظرفیت جدید را ایجاد می‌کند. به گفته موکش شادیو، مدیر فعالیت پایین دستی در شرکت تحقیقاتی ریستاد انرژی، آسیا و خاورمیانه به تامین کنندگان اصلی سوخت جهان تبدیل می‌شوند و جریان صادرات فرآورده‌های پالایشی از شرق به غرب، ساختاری‌تر خواهد شد. این تغییر شگرف در صنعت پالایش جهانی در دوران پاندمی شتاب گرفت و تاسیسات قدیمی‌تر تعطیل در بحبوحه قرنطینه جهانی و کاهش تقاضا برای نفت، تعطیل شدند. چین از آن زمان، پالایشگاه‌های بزرگتر و پیشرفته‌تر را خریداری کرد تا نیاز رو به رشد کشورش برای نفت را تامین کند و در مقابل، آمریکا و انگلیس به گذار انرژی و عبور از سوخت‌های  فسیلی متمرکز شدند. حمله نظامی روسیه به اوکراین و تحریم‌هایی که کشورهای غربی متعاقب آن علیه صادرات روسیه وضع کردند، بازارهای انرژی جهانی را غافلگیر کرد و نگرانی‌های مربوط به امنیت انرژی دغدغه کشورهایی شد که ظرفیت پالایش کافی نداشتند، در چنین فضایی، اختلال فعالیت پالایشگاه‌ها در نتیجه اعتصاب کارکنان یا توقف غیرمنتظره فعالیت آنها، به شکل شدیدتری در بازارها ملموس خواهد بود.